ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping arasında gerçekleştirilen telefon görüşmesi, iki ülke arasındaki gerilimli ilişkilerde önemli bir dönüm noktası oldu. Görüşmede, TikTok anlaşması ve Rusya-Ukrayna Savaşı gibi kritik konularda “önemli mesafe” kaydedildiği açıklanırken, liderler önümüzdeki aylarda Güney Kore’de yüz yüze buluşma planını duyurdu. Bu gelişme, küresel ticaret, teknoloji ve jeopolitik dengeleri yeniden şekillendirebilir.
Trump, Cuma sabahı Beyaz Saray’dan yaptığı açıklamada, iki saat süren görüşmenin “çok verimli” geçtiğini belirtti. Truth Social hesabından paylaştığı mesajda, “Ticaret, fentanil sorunu, Rusya-Ukrayna Savaşı’nı sona erdirmek ve TikTok anlaşmasının onayı gibi birçok önemli konuda ilerleme kaydettik” diye yazdı. Trump, Şi’nin TikTok anlaşmasını “onayladığını” ve anlaşmanın “yolun sonuna geldiğini” vurguladı. Beyaz Saray yetkilileri, Çinli ByteDance şirketinin ABD’deki TikTok varlıklarının Amerikan yatırımcılara satılmasına dair bir çerçeve anlaşmanın Pekin tarafından onaylandığını doğruladı. Bu, Kongre’nin ulusal güvenlik gerekçesiyle uyguladığı yasak tehdidini bertaraf edebilir ve 170 milyondan fazla ABD’li kullanıcının favori uygulamasını kurtarabilir.
TikTok meselesi, Trump’ın ilk döneminde başlayan ve ulusal güvenlik endişeleriyle alevlenen bir krizdi. Çin merkezli uygulamanın veri paylaşımı ve algoritma sırları, ABD’de tartışma konusu olmuştu. Görüşme sonrası Çin resmi ajansı Xinhua, Şi’nin “şirket kararlarına saygı duyduklarını ve piyasa kurallarına uygun müzakereleri desteklediklerini” aktardı. Analistler, bu anlaşmanın ABD-Çin ticaret savaşında bir “pazarlık kozu” olarak kullanıldığını düşünüyor. Trump, anlaşmanın imzalanmasının yakında gerçekleşebileceğini ima ederken, Beyaz Saray bir yetkilisi “nihai anlaşma için son adımlar atılıyor” dedi. Görüşmenin bir diğer odak noktası ise Ukrayna Savaşı’ydı. Trump, Şi’nin savaşı “sonlandırmak istediğine” inandığını ifade etti: “O da bitmesini ister, inanıyorum.” Pekin’in Moskova’ya dolaylı desteği, ABD tarafından eleştiriliyordu; ancak liderler, Çin’in Rusya’ya petrol ithalatı ve Avrupa ülkelerinin olası tarifeleri üzerinden barış için baskı yapma olasılığını ele aldı. Trump, “Savaşı sona erdirmek için önemli mesafe kat ettik” diyerek iyimserlik mesajı verdi. Bu, Trump’ın “Avrupa’nın Çin’e daha yüksek tarifeler koyması halinde savaşın bitebileceği” yönündeki önceki açıklamalarıyla uyumlu.
Liderler, ilerlemeyi pekiştirmek için somut bir takvim belirledi. Trump, 31 Ekim’de Güney Kore’nin Gyeongju kentinde başlayacak Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi’nde Şi ile görüşeceğini açıkladı. Zirve, ticaret, uyuşturucu kaçakçılığı ve bölgesel güvenlik gibi konuları masaya yatıracak. Trump ayrıca, 2026’nın başlarında Çin’i ziyaret edeceğini, Şi’nin de daha sonra ABD’ye geleceğini ekledi. Bu, iki liderin son altı aydaki ilk doğrudan teması ve Trump’ın “iyi dostum Şi” diye hitap ettiği ilişkiyi canlandırma çabası. Ancak uzmanlar temkinli. Savunma Demokrasisi Vakfı’ndan Craig Singleton, “TikTok’ta tam bir anlaşma yok; Pekin hala veto hakkını koruyor” uyarısında bulundu. Bölgesel gerilimler de artıyor: Tayvan ve Güney Çin Denizi’ndeki anlaşmazlıklar, Ukrayna ve Gazze gibi krizlerin gölgesinde kalsa da, zirvede gündeme gelebilir. Trump’ın Çin’e yönelik tarifeleri artırması, fentanil kimyasallarının ihracatını kısıtlaması gibi talepler de müzakerelerin parçası.
Bu görüşme, Trump’ın ikinci döneminde ABD-Çin ilişkilerini “kazan-kazan” temelli yeniden yapılandırma stratejisinin bir parçası. TikTok’un kurtulması, Amerikan teknoloji sektörünü rahatlatırken, Ukrayna’da Çin’in arabuluculuğu barış umutlarını yeşertebilir. Güney Kore zirvesi, dünya gözünü çevirdiği bir diplomatik arena olacak. İki süper gücün liderleri, burada sadece ikili sorunları değil, küresel istikrarı da şekillendirecek.