Uluslararası Adalet Divanı UAD, İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik politikalarının ağır insani sonuçlar doğurduğunu belirten kapsamlı bir danışma görüşü yayımladı. Divan, İsrail’in bölgeye insani yardım girişini tamamen engellediğini ve bu durumun Gazze’deki siviller için felakete dönüşen bir insani kriz yarattığını açıkladı. Bu değerlendirme, uluslararası toplumun uzun süredir dile getirdiği endişelere hukuki bir zemin kazandırdı.
UAD’nin açıklaması, İsrail’in Birleşmiş Milletler kuruluşlarına yönelik kısıtlamalarını ve saldırılarını ayrıntılı biçimde inceledi. Raporda, İsrail’in BM’ye ait okul binalarına ve sağlık tesislerine çok sayıda saldırı düzenlediği ifade edildi. Divan, 366’sı BM personeli olmak üzere en az 531 yardım görevlisinin Gazze’de hayatını kaybettiğini bildirdi. Bu veriler, bölgede yürütülen insani yardım çalışmalarının neredeyse durma noktasına geldiğini gösterdi.
Mahkeme, İsrail’in BM’nin Gazze’deki operasyonlarını durdurmak amacıyla yasa çıkardığını da belirtti. Bu adımların uluslararası insani hukuk kapsamındaki yükümlülüklerle açıkça çeliştiği vurgulandı. UAD, İsrail’in 1949 Cenevre Sözleşmeleri’nin 59. Maddesi gereğince üçüncü devletler ya da tarafsız insani kuruluşlar tarafından yürütülen yardım programlarını kabul etmek ve kolaylaştırmakla yükümlü olduğunu hatırlattı.
Divan’a göre, İsrail bu yükümlülüğü yerine getirmediği sürece insani durum daha da ağırlaşma riski taşıyor. Gazze’de nüfusun temel gıdaya, temiz suya ve sağlık hizmetlerine erişimi büyük ölçüde engellendi. Açlık, salgın hastalık ve zorunlu göç gibi krizler hızla büyüyor. UAD, etkili bir insani yardım sisteminin acilen işletilmesi gerektiğini belirtti.
Uzmanlar, bu kararın uluslararası hukuk açısından yeni bir dönüm noktası olduğunu değerlendiriyor. Hukukçular, Divan’ın görüşünün gelecekte İsrail’in sorumluluğunu belirleme sürecinde referans oluşturabileceğini ifade ediyor. Ayrıca devletlerin ve uluslararası örgütlerin Gazze’ye insani erişim sağlamak için daha kararlı adımlar atması gerektiği vurgulanıyor.
Birleşmiş Milletler yetkilileri, UAD’nin açıklamasını memnuniyetle karşıladı ve insani yardımın önündeki tüm engellerin kaldırılması çağrısını yineledi. BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi, Gazze’deki durumun kontrol edilemez hale geldiğini ve acil bir ateşkesin kaçınılmaz olduğunu bildirdi.
Bu gelişme, uluslararası toplumun Gazze’deki insani felakete karşı ortak bir duruş sergilemesi gerektiğini bir kez daha ortaya koydu. Uzmanlara göre, karar sonrasında yeni diplomatik baskılar artabilir ve İsrail’in yardım girişlerini kolaylaştırması yönündeki çağrılar daha da güçlenebilir. UAD’nin değerlendirmesi, Gazze krizinde uluslararası sorumlulukların yeniden tanımlanmasına zemin hazırlayabilir.