Türkiye, yapay zekadan daha etkin yararlanmak ve bilimsel çalışmalarını ileriye taşımak amacıyla ARF süper bilgisayarına “kuantum bilgisayar” entegre etmeye hazırlanıyor. Bu adım, Türkiye’nin yapay zeka teknolojileri ve inovasyon alanında güçlü bir altyapı oluşturma hedefine yönelik önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın “2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi” belgesine göre, yapay zeka teknolojileri, Ar-Ge ve inovasyon ekosisteminin temel yapı taşı olarak kabul ediliyor. Bu kapsamda, Türkiye’nin bilimsel kapasitesini artırmaya yönelik “Türkçe Büyük Dil Modeli” gibi projelerle birlikte, üretken yapay zeka modellerinin desteklenmesi hedefleniyor. Ayrıca, “Yapay Zeka Süper Bilgisayar Yatırım Programı” ile Türkiye’deki veri işleme ve yüksek performanslı hesaplama kapasitesinin güçlendirilmesi amaçlanıyor.
ARF Süper Bilgisayarı ve Kuantum Bilgisayar
Türkiye’nin en yüksek kapasiteli süper bilgisayarı olan ARF, TÜBİTAK tarafından devreye alınarak bilimsel araştırmalar için büyük bir potansiyel oluşturmuştu. 80 binden fazla işlemci çekirdeği, 312 GPU kartı ve 14 Petabayt depolama alanı bulunan ARF, yüksek performanslı hesaplamalarla Türkiye’nin bilimsel çalışmalarında önemli bir yer tutuyor.
Şimdi ise ARF süper bilgisayarına bir kuantum bilgisayar entegre edilmesi planlanıyor. Bu yeni kuantum bilgisayar, süper iletken kubitlere dayalı bir mimariye sahip olacak ve en az 20 fiziksel süper iletken kubit içerecek. Bu adım, Türkiye’nin yapay zeka ve kuantum hesaplama alanlarındaki kapasitesini önemli ölçüde artıracak.
Yapay Zeka Ekosisteminin Geliştirilmesi
Yapay zeka teknolojilerinin geliştirilmesi ve bu teknolojilere uyum sağlanması adına ARF süper bilgisayarının kullanımını yaygınlaştırmaya yönelik yeni politika ve mekanizmalar oluşturulacak. Bu, üniversiteler, kamu ve özel sektörün işbirliğiyle yapay zeka projelerinin daha etkili hale gelmesini sağlayacak. Türkiye’nin bu alanda yapacağı atılımlar, bilimsel ve teknolojik alanda önemli ilerlemeler kaydetmesine olanak tanıyacak.
Türkiye’nin Süper Bilgisayarları ve TRUBA Altyapısı
ARF, Türkiye’nin veri işleme altyapısını güçlendiren “Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı” (TRUBA) sisteminde kullanılmaya başlanmıştı. TRUBA, kamu, özel sektör ve üniversitelerin yüksek performanslı hesaplama ihtiyaçlarını karşılayarak, iklim modelleme, biyoteknoloji, temel bilimler ve tıp gibi hesaplamalı bilimler alanlarında araştırmalara hizmet veriyor.
ARF süper bilgisayarının yanı sıra, Türkiye’nin süper bilgisayar altyapısı, küresel ölçekte rekabet gücünü artıran ve bilimsel araştırma yetkinliklerini geliştiren bir kapasite sağlıyor. TÜBİTAK ayrıca, Avrupa’nın en büyük süper bilgisayar ağlarından biri olan MareNostrum5’e erişim imkanı sunarak Türkiye’nin teknoloji ve araştırma ekosistemine katkıda bulunuyor.
Yeni Yapay Zeka Kümesi ve Yapay Zeka Fabrikası
ARF süper bilgisayarının ikinci fazında, yapay zeka odaklı araştırmalar için yeni bir küme olan ARF-ACC sistemi kurulacak. Bu yeni sistem, yapay zeka teknolojileriyle çalışan araştırmacılar için hesaplama kaynağı sunacak. Ayrıca, TÜBİTAK’ın ortak olduğu BSC Yapay Zeka Fabrikası (BSC-AIF), EuroHPC Ortak Girişimi tarafından desteklenen ilk 7 yapay zeka fabrikasından biri olarak kabul edilecek. Bu güncelleme, sanayi ve kamu yapay zeka ekosisteminin hızla gelişmesine yardımcı olacak.
Sonuç olarak, Türkiye, ARF süper bilgisayarına kuantum bilgisayar entegrasyonu ve yapay zeka yatırımlarıyla teknoloji alanındaki gücünü artırarak, geleceğin teknolojilerine yön verme konusunda önemli bir adım atacak.