Google’ın dijital reklam dünyasındaki etkisi giderek sorgulanıyor. ABD hükümeti, “tekelci güç reklam borsasında” söylemiyle harekete geçti. Şirketin AdX reklam borsası ve DFP reklam sunucusu sistemini elden çıkarmasını önerdi. Bu hamle, Google’ın çevrim içi reklam pazarındaki hâkimiyetini kırmayı amaçlıyor.
ABD Adalet Bakanlığı, Google’ın iki önemli reklam teknolojisiyle rekabeti engellediğini belirtti. Bakanlık, bu araçların ayrılmasıyla piyasanın daha adil hale geleceğini savundu. Hükümet avukatı Julia Tarver Wood, “tekelci güç reklam borsasında” düzenlemeye ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. Google’ın davranışlarını düzeltmeyeceğini belirterek daha güçlü adımlar talep etti.
Yargıç, her iki tarafı da dinledikten sonra Eylül ayı için duruşma tarihi belirledi. Adalet Bakanlığı, sadece cezayla yetinmiyor. Google’ın reklam sistemlerinden tamamen çıkmasını istiyor. Hükümet, bu adımın piyasa rekabetini yeniden canlandıracağını düşünüyor.
Google ise bu karara sert tepki gösterdi. Düzenleyici İşlerden Sorumlu Başkan Yardımcısı Lee-Anne Mulholland, önerilen çözümün yasal olmadığını savundu. Google, yayıncıların ve reklamverenlerin zarar göreceğini iddia etti.
Öte yandan, Avrupa’da da benzer adımlar atıldı. AB’de Google’ın AdX’i satma teklifini yayıncılar yetersiz buldu. Bu teklif, Avrupa’daki antitröst soruşturmasını bitirmek için yapılmıştı. Ancak yayıncılar, “tekelci güç reklam borsasında” gerçek bir çözüm görmediklerini belirtti.
Google, yalnızca ABD’de değil, Türkiye’de de reklam sektörünü domine ediyor. 2023 yılında Türkiye’de dijital reklam gelirleri 3 milyar doları buldu. 2024’te bu rakam 4 milyar dolara çıktı. Google bu gelirlerin yüzde 60’ından fazlasını kontrol ediyor. Bu kazanç, Türkiye’nin bazı tarımsal ihracat kalemlerinden daha büyük.
Ayrıca, Google’a yönelik eleştiriler sadece ekonomiyle sınırlı değil. Google, İsrail’le ortak Nimbus projesiyle insan hakları ihlalleriyle suçlanıyor. Çalışanlar, Filistin yanlısı içeriklerin bastırıldığını ve işten atıldıklarını bildiriyor.
2023’te Google, reklamlardan 237 milyar dolar kazandı. 2024’te bu rakam 250 milyar doları geçti. Reklam gelirleri, şirketin toplam kazancının yüzde 77’sini oluşturuyor. Ancak tekelcilik suçlamaları Google’a pahalıya patlayabilir. Uzmanlar, davalardan doğabilecek cezaların 100 milyar dolara ulaşabileceğini söylüyor.
Google’a şimdiye kadar milyarlarca euroluk cezalar kesildi. AB, Android ve alışveriş davalarında ciddi yaptırımlar uyguladı. Ayrıca 32 Avrupalı medya grubu da şirkete karşı dava açtı.
Kısacası, “tekelci güç reklam borsasında” artık son bulabilir. ABD ve Avrupa, Google’ın dijital dünyadaki etkisini sınırlamak için kararlı adımlar atıyor. Bu süreç, teknoloji devleri için yeni bir dönemin başlangıcı olabilir.